De zwarte dolomieten

Korte beschrijving

Onderweg in de Scharzfelder Dolomieten

Beschrijving

Steenkerk, Schulberg, Eenhoorn grot, kliffen en ruïne van kasteel Scharzfels

Routebeschrijving

U wandelt door bos, geologie, ijstijd en steentijd, langs kliffen, ontmoet grottenberen en hoort nog de echo van Frans artillerievuur. Deze tocht voert namelijk door misschien wel de meest historische regio van Zuid-Harz! Het wordt aanbevolen om de tocht met de klok mee te lopen, zodat de gelegenheden om iets te eten komen wanneer u voldoende honger hebt gekregen.

We beginnen de tocht onder de brug van de B 243 aan de westelijke rand van Scharzfeld. Vanaf hier gaat het eerst - altijd goed aangegeven - omhoog naar de Steenkerk, een natuurlijke grotopening waar jagers en verzamelaars al aan het einde van de laatste ijstijd bescherming zochten en kampvuren aanhielden. In de middeleeuwen werd dit uitgebreid tot een kerkruimte met kansel, doopvont en crypte. Het voorplein werd gebruikt voor begrafenissen en was overdekt. Waarschijnlijk eindigde met de Reformatie de rituele gebruiksperiode. Het pad leidt over soortenrijke droge graslanden naar de Ritterstein, waar nog resten van een wal en gracht te zien zijn, waarschijnlijk een vroegmiddeleeuwse burcht in de omgeving van het kasteel Scharzfels. Hier wordt in oude traditie met een weids panoramisch uitzicht over Zuid-Harz het paasvuur ontstoken.

Het pad loopt over de kam van de Steinberg langs een monument voor Turnvater Jahn het bos in en daalt al snel af via een smal pad naar het Bremketal, waar een camping, een buitenbad, een restaurant en wat hogerop een bos speeltuin wachten. Aan de zuidoostelijke hoek ervan klimt het pad langs de Talbach omhoog en vervolgens gestaag door het loofbos omhoog naar de Rottsteinklippen.

Hier bevinden zich in de dolomietkliffen links onder het pad halfgrotten (abris), hier begint(e) misschien het ondergrondse grottenstelsel van de eenhoorngrot. Op dit gedeelte van de route geven enkele informatieborden uitleg over het bos, de ecologie en de geologie.

Vervolgens gaat het door het loofbos op de heuvel met de klok mee rond de bronkommen van de beken in de Rott en de Hasenwinkelbach tot aan de bovenste uitloper van het Wolfskuhlendal.

200 m links aan de zuidwestrand van een bres liggen nog in het struikgewas de vrij onopvallende artillerieopstellingen van Franse troepen van 15 september 1761, vanwaar - de Zevenjarige Oorlog was aan de gang - eerst de Frauenstein en vervolgens vanaf daar het kasteel Scharzfels onder vuur werden genomen. Even verderop, goed aangegeven, ligt 150 m links de Frauenstein, een dolomietrots, met een bastion ter beveiliging van de bergkant van het kasteel Scharzfels. Gewelfresten zijn nog zichtbaar.

Het kasteel Scharzfels, gebouwd rond het jaar 1000, had een grote territoriale betekenis. Informatieborden ontsluiten de geschiedenis en voormalige bouwwerken.

In de Schlossgaststätte wacht na ruim de helft van het traject de nu nodige versterking (Ma, Di en in de winter Wo gesloten). Daarna is eerst een bezoek aan het bovenkasteel met het prachtige panoramische uitzicht aan te bevelen, gevolgd door de korte aangegeven rondweg rond de kasteelrotsen, om vervolgens af te dalen in het Hasenwinkeldal en aan de andere kant weer omhoog te gaan, waar een rondleiding door de eenhoorngrot voor elke bezoeker van Zuid-Harz een must is.

Ook hier lokt vóór of na de grot een bezoek aan het Haus Einhorn. De grot is een plek van langdurig wetenschappelijk onderzoek, vanaf het legendarische eenhoorn tot aan de ijstijden en de grottenberen tot aan de Neanderthaler en vroege onderzoekers zoals Leibniz, Goethe of Virchow.

Langs de Kaiserklippe en andere dolomietrotsen gaat de weg naar het westen en leidt al snel langs de rand van de weilanden met prachtig uitzicht op het uitgestrekte Harzvoorland naar beneden in de Rott en vervolgens verder naar het westen naar de Schulberg. Hier kan over een aangegeven pad de zuidelijk gelegen Schulberg worden gerond, waarbij rotsen en abris te zien zijn waarin mensen in het midden van de steentijd leefden. Het laatste stuk van de weg gaat door het lagere Bremketal omhoog naar de inmiddels bekende Steinberg, onder de Ritterstein en boven de B243 langs. Hier kan de wandelaar even stilhouden en denken aan Hermann Löns, die rond 1908 hier vaak verbleef bij zijn schoonouders in Barbis, ook zat hij bij de Ritterstein en schreef ongeveer het volgende:

Wat is het toch heerlijk rustig in Scharzfels, ver weg van het lawaai van autos! 

Na een paar stappen is de wandelaar weer terug bij het startpunt, waar zijn auto staat of waar de korte weg naar de bushalte Sattlergasse in Scharzfeld leidt.

Parkeerinformatie

Parkeerplaats Steinkirche, Am Schmeerberg 2, 37412 Herzberg am Harz