Museumplein

Het Museumplein is een plein en stadspark in het stadsdeel Amsterdam-Zuid, net ten zuiden van Amsterdam-Centrum. Het dankt zijn naam aan het in 1885 geopende Rijksmuseum dat aan het plein is gelegen. Ook het Stedelijk Museum, het Van Gogh Museum en het Concertgebouw liggen aan het Museumplein.

Op het braakliggende terrein achter het Rijksmuseumgebouw werd de Wereldtentoonstelling van 1883 gehouden, gevolgd door de Wereldtentoonstelling voor het Hotel- en Reiswezen in 1885.

Het terrein werd in de winter gebruikt als de ijsbaan van Amsterdam. Er werden op deze 400-meterbaan aan het eind van de 19e eeuw een aantal internationale allroundkampioenschappen georganiseerd, waaronder de eerste officieuze wereldkampioenschappen in 1889 en de eerste officiële wereldkampioenschappen in 1893 met Jaap Eden als winnaar. Tot 1940 bevond zich de Amsterdamse IJsclub op het terrein.

Door de decennia heen hebben Amsterdammers en toeristen het plein dagelijks gebruikt om te recreëren en uit te rusten. Voor de oorlog stond het terrein in de volksmond bekend als het IJsclubterrein. Ook nu nodigen de grasvlaktes uit tot voetballen, frisbeeën en picknicken, terwijl onder de platanen en rondom het basketbalveldje er al minstens vier decennia petanque wordt gespeeld. Ook staat er sinds de laatste herinrichting een halfpipe die veel wordt gebruikt.

Sinds 1999 is er een vijver nabij het Rijksmuseum met aan weerszijden terrasjes en een museumwinkel. Toeristen gebruiken het plein om uit te rusten van hun culturele uitjes en als verzamelplaats voor de bus die ergens onder het plein staat geparkeerd. Sinds de herinrichting van het plein in 1999 heeft het plein niet meer de verkeersfunctie van voorheen, er lopen alleen nog enkele fietspaden doorheen.

Naast de gewone dagelijkse functies wordt het plein gebruikt voor vele manifestaties en evenementen (massademonstraties, Uitmarkt, Koninginnedag). In de jaren zeventig en tachtig werd het Museumplein omgebouwd tot de Boulevard of broken dreams, tegenwoordig De Parade genaamd. Op 21 november 1981 vond op het Museumplein een van de allergrootste demonstraties plaats in de Nederlandse geschiedenis: 420.000 mensen demonstreerden op initiatief van onder meer het Interkerkelijk Vredesberaad tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens in Europa. Minimaal tweemaal per jaar is het Museumplein het podium voor 50 kunstenaars die tijdens Art Square Amsterdam zich in een tijdelijk museum presenteren.

Wandeloverzicht