Geopad 100-Hooge Vuursche-'t Hooge Erf

Wie ook wandelend kennis wil maken met de karakteristieken en kwaliteiten van het bosgebied 't Hooge Erf adviseren wij de hierna beschreven, 4,5 kilometer lange route te lopen. De route begint en eindigt bij de kruising Hilversumse Straatweg – Hooge Vuurscheweg. Bij deze kruising ligt achter het theehuis Hooge Erf een groot parkeerterrein. Het beschreven traject komt grotendeels overeen met een van de in het gebied gemarkeerde routes. Die route is bekend als de Hoge Erfwandeling.

1. Wij beginnen de wandeling bij de Hilversumse Straatweg, van waaruit een voetpad langs de Hoge Vuurscheweg over een afstand van zo’n 600 meter wordt gevolgd. Vrijwel op de kruin van de stuwwal van De Vuursche aangekomen wordt rechtsaf geslagen. Aan de overzijde van de weg begint dan de eigenlijke wandeling door het bosgebied ’t Hooge Erf.

2. Enkele tientallen meters verderop gaan we er rechts een grootschalig slingerend bospad volgen. Het brengt ons naar de reeds vroeg herbeboste, bochtige noordwestelijke flanken van de stuwwal, alwaar het geopad bij een splitsing rechtdoor loopt. Rechts van ons zien we dan een voornamelijk slechts met grassen en varens begroeid, terpachtig heuveltje dat hoogstwaarschijnlijk niet natuurlijk is.

3. Even verderop nadert het geopad een driesprong, in de omgeving waarvan de stuwwalflank relatief steil is. Onze route slaat er schuin rechtsaf voor een afdaling van de helling. Deze leidt vrijwel onderaan de stuwwalflank tot een ontmoeting met de geel gemarkeerde Hooge Erfwandeling, welke wij links gaan volgen. De gele wandelroute brengt ons via een flauwbochtig pad naar een T-kruising, vanwaar wij rechts de markering blijven volgen.

4. Een ander flauwbochtig pad leidt ons dan naar een gebied met kleinschalig reliëf, waar onder meer enkele ovale terreindepressies zijn te onderscheiden. Waarschijnlijk hebben we hier van doen met (later enigszins verstoven) zandige (wind)afzettingen uit de laatste ijstijd.

De blauwe markering van een andere wandelroute vraagt ons nu linksaf te slaan. Wij geven aan dit verzoek gehoor, omdat daardoor voorbij een kruising een drietal grafheuvels in ogenschouw kan worden genomen. Onze bedoeling is echter dat daarna weer teruggekeerd wordt naar de gele route.

5. Deze brengt ons vervolgens naar een deel van het wandelgebied met een vrij grillig reliëf. Kenmerkend hiervoor zijn klifjes, die dalachtige laagten met een nagenoeg vlakke bodem scheiden van zones met duintjes. Een dergelijke geomorfologische gesteldheid is karakteristiek voor gebieden waar de verstuivingen die na de pre- en vroeghistorische ontbossingen her en der mogelijk werden, zich voornamelijk beperkten tot bepaalde zones, waaromheen het wegwaaiende zand door vegetatie werd opgevangen. De winderosie leidde dan tot het ontstaan van de dalachtige laagten. Dergelijke geofenomenen zijn bekend als stuifdalen.

Het is de moeite waard de geschetste geomorfologische situatie eens van dichtbij te bekijken. De markering van de gele route leidt de aandacht echter van die situatie af, door ons te vragen linksaf te slaan. We zullen dit verzoek daarom negeren door nog even rechtdoor te blijven lopen. Een zeer bochtig pad brengt ons dan naar een door klifjes gemarkeerde uitwaaiingslaagte, waar wij links naar de kaasrsrechte oude Berkenlaan zullen lopen. Op die laan moet dan voor een terugkeer naar de gele route andermaal linksaf worden geslagen.

6. Na een kleine honderd meter kunnen wij die gele route dan al weer gaan volgen. Onze ambiance is nu een gebied dat in de tweede helft van de 19de eeuw werd herbebost.

De gemarkeerde route brengt ons langs de Berkenlaan terug naar de stuwwal, waarvan wij nu de slechts flauw hellende zuidwestelijke flank (beter) zullen leren kennen. De bedoeling is dat dit zigzaggend gebeurt. In verband hiermee laten wij de kaarsrechte Berkenlaan op een gegeven moment in de steek door linksaf te slaan. Een bospad brengt ons dan naar een T-kruising met een lange bosweg, die we rechts enkele honderden meters gaan volgen.

7. Hierna slaat de route opnieuw linksaf. Een ander pad brengt ons dan naar een vrij bochtige lange bosweg, die we eveneens rechts gaan bewandelen. Enkele honderden meters verderop nadert die bosweg de Hooge Vuurscheweg.

8. Even voor de weg kan echter linksaf worden geslagen. Via een door enkele kommetjes verlevendigde welving van de stuwwal keren wij dan terug naar de plek waar de wandeling door het bosgebied ’t Hooge Erf begon.

9. Voor een terugkeer naar de Hilversumse straatweg moet daarna links andermaal het pad langs de Hooge Vuurscheweg worden afgelopen.

Door de wandeling informeerden wij ons over de geomorfologische gesteldheid en structuur van een bosgebied dat zowel op een stuwwal als windvormingen is gelegen. De meeste indruk maakten daarbij ongetwijfeld de glooiingen van de hogere stuwwalgedeelten, merkwaardige reliëfkenmerken van enigszins verstoven windafzettingen, flauwbochtige oude lanen en hoogopgaande houtopstanden van sommige bospercelen.