Geopad 078-Amerongen-de Amerongse Berg

Voor degenen die met eigen ogen een representatief beeld van de Amerongse Berg en omgeving willen krijgen beschreven wij een grotendeels gemarkeerde boomvormige route van 4,4 kilometer. De vice versa te lopen stam van de "boom" wordt gevormd door de 750 meter lange weg die de Rijksstraatweg met het bosrestaurant en informatiepunt 't Berghuis verbindt. Wie per auto naar de Amerongse Berg komt kan gebruik maken van de parkeerplaats bezuiden het Bosrestaurant Het Berghuis.

1. Vanuit de bushalte Amerongse Berg brengt de Koningin Wilhelminaweg (N 225) ons eerst buiten de bebouwde kom. Daar passeren we links al snel het begin van een kaarsrechte laan die het Amerongse Bos over een lengte van bijna twee kilometer doorsnijdt. Een eindje verderop wordt links de Veense Weg ingeslagen. Het is een ten dele verlegde oude verbinding die dwars over de heuvelrug in de richting van Veenendaal loopt. Slechts een klein deel van de weg werd verhard. De Veense Weg laat ons kennis maken met een restant van het oude Amerongse akkerland. Enkele grote houten schuren herinneren er aan de vroeger in deze omgeving belangrijke teelt van tabak.

2. Waar de Veense Weg rechtsaf buigt gaan wij vrijwel rechtdoor om bij het bosrestaurant 't Berghuis aan de rondwandeling te beginnen. Eerst wordt echter even een bezoekje gebracht aan het model van een grafheuvel (a). Er loopt een gangetje doorheen dat wordt gemarkeerd door muren met informatie over het interieur van grafheuvels.

3. De bedoeling is daarna eerst een deel te lopen van de route die met geelgekopte paaltjes werd gemarkeerd. Achter de schuur bij 't Berghuis slaan we dan spoedig rechtsaf. Even later nodigt de markering ons uit schuin links een voormalig smeltwaterdalletje te volgen. Voorbij het dalletje verlaten we de route even om rechts een hoog gelegen plek met een jonge beplanting te bezoeken (b). Het is een in oude luister herstelde structuur van een 18de-eeuws sterrenbos waarvan een door bankjes omgeven solitaire oude eik het middelpunt vormt.

4. Na ons bezoek aan het sterrenbos dalen wij weer af naar de gemarkeerde route die ons rechts naar de peervormige Leemkuil brengt. De bedoeling is dat wij nu linksaf slaan om ons door de "rode" route naar de top van de Amerongse Berg te laten brengen. Het is echter verleidelijk eerst even rechtdoor te lopen om op een bankje te genieten van een uitzicht (c) over de noordoostflank van de stuwwal en het daaraan grenzende laag gelegen terras. We kijken dan in de richting van de Gelderse Vallei.

5. Het hoogste punt van de Amerongse Berg en Utrechtse Heuvelrug is gemarkeerd door een informatiezuil. Vanuit het hoogste punt gaan we nu een educatieve route volgen die werd gemarkeerd met vierkante houten paaltjes waarop steeds een metalen plaatje met vier dezelfde pictogrammen is bevestigd. Wie de op sommige markante bolle stuwwaloppervlakken voorkomende kommetjes wil zien moet nu echter even rechts de helling afdalen en goed om zich heen kijken (d).

6. De met pictogrammen aangegeven route loopt via de westelijke uitloper van de peervormige Amerongse Berg zigzaggend naar een ten dele flauwbochtige laan die we links gaan volgen. Al spoedig kunnen we rechts dan van een uitzicht over het rivierengebied genieten. Om dit uitzicht te behouden wordt een smalle strook vrijgehouden van hoog opgaand houtgewas. Bovenaan de open plek staat een bankje.

7. Voorbij de open plek met het uitzicht dalen we even een vrij steil deel van de zuidwestelijke stuwwalflank af. Vervolgens vraagt de markering ons schuin linksaf te slaan en zigzaggend terug te keren naar de omgeving van 't Berghuis.

8. Via de route die ons naar het bos bracht kunnen we nu weer terug naar de bushalte waar we onze wandeling begonnen. Dit biedt de mogelijkheid om het oude akkerland van Amerongen nog eens vanuit een andere gezichtshoek te overzien waardoor het even kan lijken dat wij er nog niet eerder geweest waren.

Door de wandeling konden wij een bezoek brengen aan het hoogst gelegen stuwwalgedeelte van de Utrechtse Heuvelrug. Daarbij maakten we tevens kennis met een 18de-eeuws bos(bouw)gebied en lanenstelsel waarvan het gedeelte waar een wiel-met-spakenpatroon werd gereconstrueerd speciale aandacht verdiende. Bij het bos konden we nog een restant zien van het eeuwenoude Amerongse akkerland terwijl enkele grote houten schuren ons herinnerden aan de vroeger in deze omgeving zo belangrijke tabaksteelt.