Sint-Pieterskerk Brugge

Op de kruising van twee dijken: de circa 1200 aangelegde dijk zogenaamd de "Dulleweg" en de vroeger aangelegde "Blankenbergse Dijk" was een dorpskern ontstaan. Circa 1210 wordt er de parochie Sint-Pieters-op-de-dijk gesticht en de Sint-Pieterskerk gebouwd, gewijd aan de Heilige Petrus.

Op een oude afbeelding van de zwinstreek (1501, anoniem) staat een driebeukige kerk met transept en vieringtoren. De kerk geraakt op het eind van de 16de eeuw in verval, mogelijk tijdens de godsdiensttroebelen in 1578-1584. Uit een verslag van 1652 blijkt de kerk nog steeds niet heropgebouwd te zijn, enkel het georiënteerde koor is hersteld, van het schip zijn alleen de muren blijven staan.

Pas in 1786 wordt de kerk volledig vernieuwd in een laatclassicistische stijl, waarschijnlijk naar ontwerp van de Brugse architect C.J. Bouaert. De oriëntatie van de kerk wordt gewijzigd, nu ligt het koor in het westen en de ingang, aan de Blankenbergse Steenweg, in het oosten. De eenbeukige kerk heeft twee kleine kruisbeuken en een weinig vooruitspringende toren aan de voorkant. De sacristie bevindt zich aan de zuidkant.

De aangroeiende bevolking maakt een uitbreiding van de kerk, in 1845, noodzakelijk. In 1863 wordt de klokkentoren verhoogd. In 1871 komt aan de zuidzijde van de kerk een doopkapel naar ontwerp van architect Pierre Buyck. In 1926 wordt boven de ingang een nieuw beeld van Sint-Pieters geplaatst.

Van het oorspronkelijk gebouw van 1786 is het oud metselwerk nog zichtbaar in de voorgevel en toren. 

De kerk heeft een sober interieur in laatclassicistische stijl: Schilderijen uit de 17de eeuw met voorstelling van: "De overhandiging van de sleutels aan Petrus", "De kruisafneming", "De Kalvarie". Schilderijen van H. Dobbelaere (Brugge) van 1855 met voorstelling van: "Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopneming", "Heilige Petrus", "Heilig Paulus". Hoofdaltaar met witmarmeren tabernakel van 1892-1893 in neoclassicistische stijl ontworpen door L. Pick (Brugge) geflankeerd door twee gipsen engelenbeelden van 1854. Gepolychromeerde kruisweg van 1852 in gebakken aarde. Heiligenbeelden aan de zuilen van 1873. In de doopkapel: muurschilderingen en marmeren doopvont van 1879, neogotische, eiken communiebank van 1897-1898 ontworpen door C. Van Robays stond oorspronkelijk in de kerk. Orgel gebouwd door A.J. Berger in 1770 zou afkomstig zijn van de voormalige abdij van Sint-Andries, wellicht geplaatst in 1786, houten meubel van 1797.

Het kerkhof is afgezoomd met een dubbele rij linden. Op het kerkhof staan een aantal belangrijke grafmonumenten van adellijke families en burgerij die gevestigd waren op Sint-Pieters. Enkele 18de-eeuwse en vroeg-19de-eeuwse grafplaten in de kerkmuren gemetseld, grafzerken onder meer in laatclassicistische en neogotische stijl.

Willem Vandenameele