Sint-Elisabethkerk

Oorspronkelijk was de patroonheilige van de parochie Sint-Lambertus. De kerk was een filiaal van de kerk van Dilsen. In 1320 werd Stokkem een zelfstandige parochie. In 1605 brandde de kerk vrijwel volledig af. In 1641 werd Sint-Elisabeth van Hongarije patroonheilige van de parochie. Patronaat en tienden waren in handen van de prins-bisschop. Bij de afbraak van de oude kerk werd een steen met datering 1003 gevonden. Deze oude kerk had een gotisch koor, en verder onderdelen uit verschillende perioden. De huidige, neoclassicistische kerk werd in 1846-48 gebouwd door architect J. Dumont (Brussel) op de plaats van de oude kerk. Waar deze oude kerk georiënteerd was (Atlas van de Buurtwegen, 1844), werd de nieuwe kerk met de voorgevel aan de Steenkuilstraat geplaatst. De plattegrond beschrijft een tweebeukige kerk met een schip van zeven traveeën, ingebouwde toren, een koor van een rechte travee met vlakke sluiting, twee zijkoren in de laatste travee en een sacristie in elke hoek tussen schip en koor. Bakstenen pseudo-basiliek onder zadeldak (leien), op hardstenen plint. Rondboogvensters met kordon vormende hardstenen lekdrempels, hardstenen booglijst en doorlopende, hardstenen imposten. De voorgevel is voorzien van hardstenen hoekbanden en een middenrisaliet, eveneens afgelijnd met hardstenen hoekbanden. Rondboogportaal in een geprofileerde hardstenen omlijsting, ingeschreven in een rechthoekige hardstenen omlijsting bestaande uit twee Ionische pilasters die een entablement dragen waarboven een driehoekig fronton met kruis. Drie rondboogvensters van het hoger beschreven type. De toren telt twee geledingen onder ingesnoerde naaldspits (leien). Hardstenen hoekbanden. Hardstenen oculus in de onderste geleding; rondboogvormig galmgat van het hoger beschreven type in elke zijde van de bovenste geleding. Bepleisterd interieur. Overdekking van de middenbeuk door middel van een tongewelf op entablement. Overdekking van de zijbeukendoor middel van kruisgewelven tussen rondbooggordelbogen op pilasters met lijstkapiteel en hardstenen sokkel. Kruisribgewelven boven de laatste travee en het koor, eveneens gedragen door pilasters. Rondboogarcade tussen midden- en zijbeuken, op zuilen met lijstkapiteel en hardstenen sokkel (465). Mobilair: in de doopkapel, schilderij met voorstelling van Sint-Augustinus van Hippo, doek (18de eeuw); schilderij met voorstelling van de kroning van Onze-Lieve-Vrouw, olie op doek (18de eeuw); kruisweg, olie op doek, door Louis Daels, Leuven (1861). Beeld van Christus aan het kruis, gepolychromeerd hout (begin 18de eeuw?); gekleed beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind (circa 1600). Hoofdaltaar, geschilderd hout (1668); zijaltaren, eik, door Jan Dieterich van Maasniel bij Roermond (midden 19de eeuw). In de doopkapel, portiekaltaar, gemarmerd hout (circa 1775). Preekstoel, eik, door Jan Dieterich uit Maasniel bij Roermond (1847). Biechtstoel, eik (17de eeuw, deurtje eerste helft 18de eeuw); biechtstoel, eik (midden 18de eeuw); gelijkaardige biechtstoel door Jan Dieterich van Maasniel bij Roermond (eerste helft 19de eeuw). Communiebank, eik (tweede helft 17de eeuw). Hergebruikte tabernakeldeur, eik (18de eeuw). Twee kerkmeestersbanken, eik (1847). Kerkbanken, eik (midden 18de en midden 19de eeuw). Orgel van J. Binvignat (Maastricht), (circa 1805) en doksaal, eik (eerste helft 19de eeuw). Doopvont, rode marmer, deksel messing (midden 19de eeuw). Exterieur: op het voormalige kerkhof: gecementeerde calvarie (1935).

Onroerend Erfgoed Vlaanderen