Oude waterpomp Placette Walter Ravez - Doornik

In het Doornik van weleer voorzagen tientallen putten de stad van water.

Vóór 1905 verliep de geschiedenis van het water verre van vlekkeloos. Volgens een archeoloog profiteerde Doornik van de ingebruikname van een Romeins aquaduct om het van water te voorzien. Tijdens de Middeleeuwen kwamen er veel waterputten in de stad ...

Rome veroverde Doornik rond 50 voor Christus en maakte het tot het archetype van zijn manier van leven. Voor zijn dagelijkse behoeften en industrie had het water nodig dat gezonder was dan dat van de rivier. De hypothese van archeoloog Marcel Amand - en het is een waarschijnlijke hypothese - dat de Romeinen een aquaduct bouwden, is erg aanlokkelijk.
December 1960: de grondwerken in de rue de la Tête d'Or waren aan de gang en er werden ook opgravingen gedaan. Hier werd een pijp van 0,45 m breed en 1,45 m hoog ontdekt, met muren van 0,45 m van gesorteerd lokaal puin, gebonden met roze mortel, alles rustend op de zandige kleilaag. De pijp loopt langs een as van vier meter in de richting van het Koningin Astridplein.

Marcel Amand volgde de route buiten de stad, naar de bron Rieux in Orcq, die hij verruilde voor de Rieu de Barges. Het water van deze laatste, via Esplechin, Froidmont en Willemeau, zou de stad binnenkomen via de Place Astrid over een afstand van 11,6 km, met een helling van 2,19 per km en een mogelijk debiet van dertigduizend m3/dag.
Deze ontdekking werd aangevuld met andere nauwkeurige en overeenstemmende vondsten die aantoonden dat Doornik in de eerste en tweede eeuw was uitgerust met een opmerkelijk netwerk van leidingen die de wijken op beide oevers van de rivier bevoorraadden. Onderweg werden putten, waterreservoirs, hypocaustes, thermen enz. aangelegd.

Het is niet bekend wanneer het Romeinse aquaduct is verdwenen, omdat er buiten de stad geen overblijfselen van zijn gevonden. Bij gebrek aan documenten denken archeologen dat Doornikers, net als de Romeinen, overgingen tot het boren van waterputten, ondanks de steenachtige ondergrond, wat leidde tot een aantal verwaarlozingen.

In 1838 waren er 58 openbare pompen en 13 gesloten waterputten op het grondgebied van de stad. Op zijn laatst in de 19e eeuw waren 58 putten afgedekt en hun omhulsels gesloopt, maar ze waren wel uitgerust met gietijzeren pompen van verschillende modellen. Deze brachten het water via een zuigpijp naar de gebruiker via hun zuiger en de arm die hem bediende. Geen zwengels meer, de emmer werd opgetild en op de platte steen van de stoeprand geplaatst, en geen gevaar meer voor de gebruikers.

Willem Vandenameele