Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Nazareth en Magdalenagasthuis

★ Nr. 110/ Jakobinessenstraat. Heden deel van het Koninklijk Technisch Atheneum. Complex dat zich uitstrekt tot Jakobinessentraat en Oude Gentweg. Oorspronkelijk kapel, passantenhuis z.g. "O.-L.-Vrouw van Nazareth", en Magdalenagasthuis.1326: stichting van het passantenhuis "O.-L.-Vrouw van Nazareth" door broeder Hughe van Meulebeke en Clais de Scavere voor opvang van pelgrims en daklozen.1429-1430: bouw en wijding van bijhorende kapel.1562: Marcus Gerards tekent een gebouw met twee bouwl. en centrale ingang.1578: deel van het passantenhuis wordt ingenomen door de Magdalenaleprozerie, voorheen gevestigd in het huidige St.-Andries. Geleidelijke samensmelting van beide instellingen.1586-1614: aankoop van twintigtal huizen om die te verbouwen tot een nieuw gasthuis, voltooid in 1617 cf. jaarankers op dakvensters.Eind XVII: uitbreiding van de kapel met Z.-zijbeuk.1739: gedeeltelijke inrichting van het gasthuis als rasphuis, overgebracht uit de Jeruzalemstraat.1752: samenvoeging van het gasthuis en het rasphuis tot één instelling.Ca. 1770: uitbreiding naar huidige Werkhuisstraat (nr. 9) toe cf. Ferrariskaart.1797: opheffing van de instelling door de Fransen.1802: gedeeltelijke inrichting van de gebouwen als St.-Elisabethschool voor arme meisjes.1809-1893: kapel doet dienst als parochiekerk, een stichting van de Assebroekse parochie van O.-L.-Vrouw.1816-1903: gedeeltelijke integratie van de gebouwen bij het net opgerichte bedelaarswerkhuis aan de Werkhuisstraat cf. Werkhuisstraat nr. 9.1865: Poppkaart vermeldt "Ecole de pauvres filles".1882-1883: St.-Elisabethschool wordt afgeschaft en tot 1893 doet het gebouw dienst als kantoren van de Burgerlijke Godshuizencommissie.1883: gebouwen ingenomen als deel van het bedelaarswerkhuis.1903: oprichting en inname van de gebouwen als staatsrefuge.1912: vermelde refuge verhuist naar Zandstraat op St.-Andries.1953: aankoop door Koninklijk Technisch Atheneum, afdeling Houtbewerking.In zijn huidige vorm wordt het L-vormige complex bepaald door de historische kapel en het gasthuis en het Passantenhuis op het hoekpand Nieuwe Gentweg en Jakobinnessenstraat. 1. KapelGeoriënteerde kapel, ten W. ingebouwd door het voormalige Magdalenagasthuis en ten O. op hoek met Jakobinessenstraat; ten Z.O. palend aan het Passantenhuis.De plattegrond ontvouwt een tweebeukig schip van vijf trav. en een vijfzijdige, deels ingebouwde apsis; zijbeuk met rechte sluiting. Laatgotische, bakstenen kapel onder leien zadeldak, afgewolfd boven het koor.Beschilderde, bakstenen N.-gevel met overkragende boogfries: afwisselend segment-, spits- en korfbogen op uitgewerkte consooltjes; i.l.v. XVII aangebrachte segmentboogvensters in bepleisterde omlijstingen met oren. In r.trav., laatgotische segmentboogpoort in geprofileerde omlijsting onder leeg nisje met afgeschuinde dagkanten; samen gevat in spitsboognis geflankeerd door colonnetten met knoppenkapiteeltjes die de archivolt opvangen. Omschrijvende druiplijst met kruisbloem onder een overstekende boog op consoles. Behouden laatgotische ordonnantie in de apsis: steunberen afwisselend met gebogen druiplijst boven de ingediepte, gedichte spitsboogvensters met flankerende kwartzuiltjes onder kwartrond archivolt (fig. 101). Z.-zijbeukgevel doorbroken door XVII-segment- boogvensters in vlakke bepleisterde omlijstingen met oren (cf. N.-gevel). Recente lage aanbouw. Deels ingebouwde W.-gevel: bakstenen tuitgevel met groot segmentboogvenster onder strek; hogerop sporen van oorspronkelijke spitsboog. Deels afgeschuinde hoek. 2. Voormalig H.-MagdalenagasthuisR., breedhuis van tien trav. en één hoge bouwl. onder leien zadeldak, aan O.-zijde gemarkeerd door een dakruitertje met lantaarn en hoge ingesnoerde bol- spits en voorts vijf kleine dakkapellen. Verankerde en beschilderde bakstenen lijstgevel bekroond door vijf getrapte dakvensters, waarop telkens een anker is aangebracht, samen "1617" vormend. In tweede trav., hoge, versmallende nis met geprof ileerd beloop en ingeschreven tudorboogdeur met afgeschuinde dagkanten, onder een rondboognis met vermoedelijk XVIII-beeld van H. Magdalena met de Zalfpot, beschermheilige van de leprozen (f ig. 102). L. van deur, verlaagd venster met afgeschuinde dagkanten en in tudorboognis. Overige vensters afwisselend origineel cf. afgeschuinde dagkanten, of later ingebracht net zoals de overal voorkomende lekdrempels; voorts dief ijzers en ramen met kleine roedeverdelingen. Uiterst r., recentere, rechth. deur. In dakvensters, rechth. openingen in rondboognissen met variërend laatgotisch maaswerk. Twee vlaggenmasten (184).Aan koerzijde, i.l.v. XIX verbouwde gevel en nog later voorzien van aanbouw.Interieur volledig aangepast aan nieuwe bestemming. L., aan de Jakobinessenstraat, breedhuis van drie trav. en twee bouwl. onder leien zadeldak, aan Z. zijde palend aan het koor en de Z.-zijbeuk van de kapel. Verankerde en beschilderde bakstenen lijstgevel, afgeboord door houten kroonlijst op klossen; twee segmentboogvensters in bepleisterde omlijstingen. Aan koerzijde, op begane grond drie kruiskozijnen in rond- of accoladeboognis (centraal). R., rechth. deur onder strek met l. afgeschuinde zijkant. Twee rechth. bovenvensters met deels afgeschuinde dagkanten en r. kruis- en bolkozijn waartussen smalle penant met afgeschuinde kanten. Twee getrapte dakvensters met rechth. luiken in rondboognissen met maaswerk versiering. Zijgevel: bakstenen tuitgevels met op rechth. bovenvenstertje met diefijzers onder ontlastingsboog met open voeg (185).

More information

Comments Statistics

| | Public