Steengroeve van Rodenem

Het zandgesteente uit deze groeve behoort tot de Formatie van Tubize 530 tot 537 miljoen jaar geleden afgezet in het geologisch tijdperk Cambrium - onderdeel van het Massief van Brabant (oude bergketen). 

Ontginningen gebeurden vanaf de 19e eeuw tot 30m diep door "Société pour l'exploitation de la carrière de Rhodenem" (vanaf 1863) door eigenaar Lebens Emile (vanaf 1873 tot 1884). 

De gesteenten werden gebruikt voor kasseien voor aanleg van wegen en bouwstenen voor talrijke bouwwerken (o.a. de kerk van Lembeek en de Malakofftoren)

Hier gebeurde geologisch onderzoek in de 19e en 20e eeuw o. a. door bekende geologen zoals Malaise, en Leriche. In 1882 werd de ontdekking van het spoorfosiel Oldhamia radiata (Forbes) gedaan. Oldhamia radiata is het oudste bekende fossiel in België. 

Een van de grootste wetenschappelijke verwezenlijkingen van de vorige eeuw was dat het fossielenbestand veel verder terug in de tijd werd uitgebreid. Toen Charles Darwin in 1859 On the Origin of Species publiceerde, waren de oudst bekende fossielen afkomstig uit het Cambrium. Oudere gesteentelagen leken leeg. Dat vormde een probleem voor Darwins evolutietheorie, wat hij ook toegaf: ‘Op de vraag waarom we geen sporen vinden van die uitgestrekte, oeroude perioden, kan ik geen bevredigend antwoord geven.’

Radiometrische datering bracht aan het licht dat de aarde iets meer dan 4,5 miljard jaar oud is – de huidige beste schatting bedraagt 4,54 miljard jaar. Dat betekent dat het volledige fossielenarchief, van het Cambrium tot nu, minder dan een achtste van de geschiedenis van onze planeet beslaat.

Pascal Brackman