Pauwlushoeve

Pauwelviering Galmaarden

> De jaarlijkse Pauwelviering is één van de meest authentieke, oudste en origineelste vieringen in Vlaanderen! Het feest is misschien niet overbekend en lokt slechts enkele honderden kijkers maar dat lokale landelijke maakt het net zo boeiend. Geen pensenkermissen en commerciële toestanden, de Pauwelbende moet integendeel zelf op bedeltocht om de nodige fondsen voor de viering bij elkaar te schrapen. Dit is een echte oeroude volksviering met respect voor tradities of zoals ze dat in Galmaarden noemen, 'de geplogenheden'. Heb je de kans om het evenement tijdens je wandeltocht bij te wonen, mis het dan zeker niet. De Pauwelviering vindt ieder jaar plaats op 25 januari, de dag dat de apostel Paulus zich bekeerde. Als die dag niet op een zondag valt dan is het op de eerste zondag na 25 januari. Voor het interessantste deel van 'de geplogenheden' moet je zondagnamiddag op het erf van de Pauwelhoeve zijn in het Galmaardse gehucht St-Paulus, gevolgd door de broodjesworpen rond de de nabij gelegen Pauluskapel.
> Voor de ontstaansgeschiedenis van de Pauwelviering moeten we wellicht terug naar de 14de eeuw. Er zijn meerdere legendes die aan het ontstaan van de traditie gelinkt zijn. Galmaards heemkundige Michel Matthijs vindt een verklaring over de Pauwelviering, die afkomstig is uit een boek van 1843, als de meest aannemelijke legende waaruit dit stukje folklore is gegroeid. Alles begint bij de plundering van de nabijgelegen stad Geraardsbergen in 1382. Geraardsbergen koos toen, zeer tegen de zin van de graaf van Vlaanderen, Walter IV van Edingen, de kant van de opstandige stad Gent in hun machtsstrijd. Walter IV wraakte dit door Geraardsbergen plat te branden en vele inwoners te doden. De gevreesde ziekte pest verspreidde zich snel door de achtergebleven lijken, ook tot in Galmaarden. Op een dag verscheen over de velden een ridder in wit gewaad op een schimmelpaard. Hij deelde roggebroodjes uit onder de wanhopige bevolking te Galmaarden en als bij wonder verdween de ziekte. De magische ridder verdween weer even snel als hij gekomen was. Een herder meende in de ridder de apostel Paulus zelf te herkennen. Sindsdien vindt elk jaar een evocatie plaats die aan deze wonderlijke verschijning herinnert. Daarvoor wordt dus ieder jaar een Paulus gekozen, of zoals ze in Galmaarden zeggen, 'een Pauwel'. Het eten van de Pauwelbroodjes, die door hem worden verspreid, beschermen tegen ziekte van de mens en tegenspoed bij de oogsten.
> Dat de traditie van de Pauwelviering al zovele eeuwen heeft overleefd is wellicht te danken aan het diepe katholieke geloof dat zeker hier op het platteland altijd zeer sterk is geweest. Volgens heemkundige Matthijs kende de Pauwelviering in de jaren '60 een dip, een tijd waarin stijgende welvaart en minder interesse voor folklore het tijdsbeeld bepaalden. De Pauwelviering is ondertussen weer springlevend. Er zijn wel een paar kleinigheden aan toegevoegd, zoals de verkiezing van een kinderpauwel en het gooien van een gouden roggebroodje maar van de oude 'geplogenheden' wordt nog bijna alles gerespecteerd. Leuk is ook dat de Pauwelbende bestaat uit jonge mensen, waardoor de traditie telkens vers bloed krijgt ingepompt. In 2010 werd zo alweer de 628ste Pauwel gekozen!

est2000