Église Saint-Jean-Baptiste - Doornik

De parochiekerk van Saint-Jean-Baptiste ligt in het hart van de oude wijk Chaufours (kalkovens), oorspronkelijk gescheiden van de stad die deze pas in 1289 omvatte.

In de  tweede helft van de 12e eeuw kende de wijk "Chaufours" in Doornik een dermate demografische groei dat parochianen, te ver van de Sint-Amandkerk, de naburige kerk van Sint-Brice begonnen te bezoeken. De abdij van Saint-Amand wilde deze situatie verhelpen door een nieuwe parochie op te richten aan de westelijke grens van haar domein. Dit stuitte echter op tegenstand van het kathedraalkapittel van Cambrai, dat eigenaar was van de Saint-Brice-kerk.

In  1193 maakte een besluit van de bisschop van Cambrai, Jean II d'Antoing, de oprichting van een nieuwe parochie mogelijk. Dit kreeg de naam “ Saint-Jean ”, misschien als erkenning voor bisschop Jean d'Antoing.

Volgens de historicus Paul Rolland van de primitieve kerk is waarschijnlijk alleen de voet van de geveltoren overgebleven. In  1365 werd de kerk uitgerust met een prachtige gotische toren met een stenen torenspits. In 1367 trof een hevige storm verschillende klokkentorens in de stad, waaronder die van de Saint-Jean-Baptiste-kerk. Deze klokkentoren werd herbouwd in het bovenste metselwerk zoals het nu bestaat. Maar andere auteurs verdedigen een andere stelling, volgens welke de toren van de kerk Saint-Jean-Baptiste een overblijfsel is van een gotische kerk die het oorspronkelijke gebouw zou hebben vervangen. Maar geen enkele bron ondersteunt deze stelling.

Aan het  einde van het Ancien Régime dreigde de kerk in verval te raken. De abdij van Saint-Amand besloot toen om het volledig te herbouwen met behoud van de oorspronkelijke toren. Zo dateert het huidige schip uit  1780 .

De prachtige gotische toren met zijn kenmerkende stenen torenspits heeft altijd belangstelling gewekt. Daarom behoort het sinds 1936 tot het geklasseerd vastgoederfgoed van Doornik.

Het schip, bestaande uit vijf traveeën met cilindrische kolommen en halfronde bogen, leidt naar het met houtwerk versierde koor. Ze dateren uit het einde van de 18e eeuw. Het stijlvolle interieur bestaat uit drie apsis versierd met altaren en schilderijen.

Het koor is omgeven door prachtige eiken lambrisering in regentschapstijl, daterend uit het begin van de 18e eeuw. Het is versierd met het schilderij van de Doop van Christus, gemaakt door Gaspard Mignon in 1680. Deze decoratieve elementen zijn vakkundig geïntegreerd in het nieuwe koor in Lodewijk XVI-stijl.

Deze adelaarslessenaar dateert uit de 14e of 15e eeuw. Het koperen figuur staat op een wereldbol bovenaan een geringde kolom van hetzelfde metaal, zelf bevestigd op een basis van blauwe steen. De adelaar verslaat een kleine omgekeerde draak - die nu om veiligheidsredenen beschut is - in overeenstemming met het iconografische thema van de "Evangelische Adelaar" die het Kwaad verslaat.

De orgelkas en de prachtige balustrade die daarbij hoort, zijn afkomstig uit de Saint-Quentinkerk. Ze werden in 1875 aangekocht door de parochie Saint-Jean-Baptiste en op een voor de gelegenheid gemaakte platform geplaatst.

Let ook op de biechtstoelen en de prachtige preekstoel van de waarheid .

De kerk Saint-Jean-Baptiste, die voorkomt in een boek met de titel “  Een weinig bekend gebouw ”, is op de verschillende pagina's te ontdekken.

Vóór de wederopbouw in de 18e eeuw lijkt de kerk Saint-Jean-Baptiste een kapel te hebben gehad die gewijd was aan Sint-Jan de Evangelist. Dat blijkt uit een schilderij dat nog steeds in het heiligdom aanwezig is, maar vooral uit een aandoenlijk houten beeld , met een gotische uitstraling, dat dateert uit de 16e eeuw. Tegenwoordig staat dit beeld van Sint-Jan de Evangelist in een nis in het schip. Sint-Jan wordt afgebeeld met een kelk waaruit een slang tevoorschijn komt, een toespeling op de vergiftigde beker die hij zonder hinder zou hebben gedronken.

Willem Vandenameele