Architectuurwandeling Prins Karelwijk Knokke-Heist

Een eeuw geleden was het brede duinengebied aan wiens rand Knokke-dorp lag nog ongerept. In de duinen van Het Zoute, die toebehoorden aan de "Zoutepolder", de voorloper van de "Compagnie Immobilière du Zoute" van Raymond en Maurice Lippens, stonden alleen enkele hoevetjes van keuterboertjes en huisjes van kroostrijke duinbewoners, op cijnsgrond. Pas op het einde van de 19de eeuw kwam daarin verandering. In 1887 koopt het consortium Alfred Verwee (kunstschilder), Henri Dumortier, Louis Van Bunnen (hotelier) circa 34 ha duingrond aan de Zoutepolder tegen 1000 Belgische frank per ha. Het terrein besloeg een strook vanaf de westelijke grens van de polder. Het doel was de gekochte gronden te verkavelen naar een plan opgemaakt door urbanist Jean Baes. Deze eerste verkavelaars volgden echter niet de mooie plannen van Baes.
In 1908 wordt de "Compagnie Immobilière du Zoute" (huidige benaming "Compagnie Het Zoute") opgericht. Met de zeer vooraanstaande Duitse architect en stedenbouwkundige Joseph Stübben (1845-1936) wordt een contract afgesloten met het oog op de aanleg van een villapark in de duinen van Het Zoute. Joseph Stübben had reeds in 1901 het aanlegplan voor Duinbergen getekend. Ook het stratenplan voor Het Zoute wordt door Stübben getekend. Hij bereikte een mooi evenwicht tussen de verbindingsassen, de wegen, de paden en de privé-paden. Daarbij werden rechte assen zoveel mogelijk vermeden, zonder te vervallen in een wirwar van slingerende en gebogen wegen. In Het Zoute zijn een drietal rechte assen te onderscheiden: de Zoutelaan, de Sparren-dreef en de Elizabetlaan (dit o.m. voor een snelle bereikbaarheid ingeval van onheil). Gebroken en gebogen lijnen in het stratenplan worden veelal als pittoresk ervaren en verwijzen naar natuurlijke groei en spontane ontwikkeling. Nog andere richtinggevende voorstellen van
• de bebouwing en het wegennet schikken zich naar het reliëf;
• tamelijk grote percelen en veel groenaanleg;
• de verkeersvrije wandelpaden, die de charme van Het Zoute uitmaken, worden afgezoomd met bomen (knotwilgen, populieren) om de wandelaars te beschermen tegen vaak voorkomende wind;
• geen hoogbouw;
• gebruik van bouwmaterialen uit de streek (bakstenen en dakpannen uit polderklei gebakken), ook riet voor de dakbedekking komt voor;
• hellende daken
Veel architectuur van voor Wereldoorlog l treft men in Het Zoute niet meer aan. De wijk kende pas rond de jaren 1920 een geweldige ontwikkeling. Het Zoute werd in het Interbellum "la plage la plus en vogue". Ook de koninklijke interesse verschoof voor een stuk naar Knokke.

Teksten: Jozef Bonte en Sven De Moor | Copyright: Langs Vlaamse Wegen - Wandelen en fietsen in Knokke-Heist (VTB-VAB) | Online geplaatst door dienst Erfgoed gemeente Knokke-Heist/Sincfala,, Museum van de Zwinstreek - 050 630 872 - [email protected]