Nordhalbener Kapellen-Achter

De Kapellen-Achter van Nordhalben ontsluit op een 6,2 km lange themaweg de kerkelijke bouwwerken en talrijke getuigen van het christelijke volksgeloof in het gebied van Nordhalben.

Aan het begin van de Kapellen-Achter staat de Katholieke Parochiekerk St. Bartholomäus. De oudste vermelding van Nordhalben als burcht, gebouwd in het Noordwoud (Frankenwald) op bevel van de bisschop van Bamberg, dateert uit het jaar 1154. De bouw van de burcht en de stichting van de plaats stonden dus zeker onder christelijke auspiciën. In het oudste archidiaconale register van 1421 wordt voor het eerst een pastoor in Nordhalben bevestigd. Tijdens en als gevolg van de 30-jarige oorlog raakte de parochiekerk steeds meer in verval, in een ambtsbeschrijving uit het jaar 1690 wordt ze als "bouwvallig" beschreven. Van 1707 tot 1715 werd de kerk in barokstijl op de huidige locatie herbouwd. Bij de "Grote Brand" in 1856 werd ook de kerk, op het koor en de fundering van de toren na, een prooi van de vlammen. In 1858 begon de heropbouw. Met de uitbreiding van het zijschip en de sacristie in 1928 kreeg de kerk haar huidige vorm. Meer informatie is te vinden in een folder die in de kerkruimte ligt. Overdag is de parochiekerk dagelijks geopend en nodigt uit tot verpozen, bezichtigen en bidden. Op het kerkhof bevinden zich een gedenkplaat voor pastoor Johann Stadter en het priestergraf van pastoor Johann Gumbrecht. Het uit steen gehouwen beeld "Mozes voor de brandende braamstruik" bij de kerkbron is van de Kronacher beeldhouwer Heinrich Schreiber (1999).

Na het verlaten van het kerkhof gaat de weg eerst omhoog en dan linksaf de Neue Gasse in, waar op nummer 40 (boven het pastorie) een gedenksteen herinnert aan de brand van 1856. Via de Fichteraweg, de Lorenz-Stumpf-Straße en de Birkenweg komt men bij het Muttergotteshäuschen op de Karolinenhöhe, dat in 1921 met donaties van John Haderlein, geboren in 1867 in Nordhalben en in 1888 geëmigreerd naar Chicago (in 1921 benoemd tot ereburger van Nordhalben), werd gebouwd.

De houten Piëta wordt gedateerd in de 18e eeuw. Bij deze kapel vindt jaarlijks op de avond van de vrijdag voor Maria-Tenhemelopneming (15 augustus) de "Siedlerkerwa" plaats.

Na een kort stuk bereikt men de Wegkapel bij de Alte Marter met een kruisbeeld uit de tweede helft van de 18e eeuw.

Aan de rechterkant van de hoofdstraat naar Kronach staat onder een oude linde de Alte Marter, een zandstenen zuil uit de 17e/18e eeuw. De reliëfweergave van de H. Catharina aan de kopse kant werd bij een renovatie in recentere tijden aangebracht. Aan de linkerkant van de hoofdstraat naar Kronach leidt de weg naar het Fünf-Wunden-Kreuz, dat al in een oude Frankisch-Wald-sage wordt genoemd: Een boer uit een naburig dorp had een blinde dochter. Hij beloofde een bedevaart naar de Moeder Gods in Nordhalben te maken en zijn beste os aan de kerk van Nordhalben te schenken als zijn dochter weer zou kunnen zien. Biddend begaven ze zich op weg naar Nordhalben. Tijdens de bedevaart werden de ogen van het meisje lichter; aangekomen bij het Fünf-Wunden-Kreuz verklaarde ze vol vreugde dat ze de parochiekerk, de plaats en de Mariakapel duidelijk kon zien. De boer beschouwde daarmee het doel van de bedevaart als vervuld en keerde, zonder zijn gelofte na te komen, met kind en os terug. Op de terugweg werden de ogen van het meisje echter steeds zwakker; eenmaal thuis was ze weer volledig blind. Vanaf dat moment konden geen offers en gebeden meer verbetering brengen. De oorsprong van het Fünf-Wunden-Kreuz is onbekend, het in 1996 vernieuwde corpus is een barok houtsnijwerk.

De weg leidt nu bergafwaarts, eerst langs de Nordwaldhalle, dan via de Nikolaus-Feulner-Straße, Heinrichsröthlein en Bahnhofstraße naar de "Emlichsweg" aan de Nordhalbener Sommerleite (zuidelijke helling). Onderaan de Mariakapel is het kruispunt van de Kapellen-Achter. Deze leidt eerst naar rechts en volgt de FrankenwaldSteigla "Der Kirchgänger" bergafwaarts naar de wijk Grund. Als conditie en weer het toelaten, mag men deze idyllische lus in Grund zeker niet missen. Na de afdaling via de "Kapellen-" of "Vogelsteig" is een korte zijweg naar rechts op de hoofdstraat de moeite waard voor een bezoek aan het Geotop am Schlossberg (50 m).

De Evangelische Jubilate-Kirche werd in 1925 - 1926 gebouwd door de evangelische christenen uit Heinersberg, Grund en Nordhalben. Voorheen moesten ze pelgrimeren naar Geroldsgrün voor de eredienst (zie ook wandelpad RT 35 "Kirchsteig"); tijdelijk vonden de diensten plaats in de eetzaal van het bedrijf Menger (Stoffelsmühle). De pittoreske, in 1997 gerenoveerde kerk is overdag geopend en nodigt uit tot verpozen. Bij de Rodach wordt de voormalige grens tussen het markgraafschap Bayreuth en het prinsbisdom Bamberg, en dus tegelijkertijd de evangelisch - katholieke geloofsgrens, overschreden. De Dreifaltigkeitskapelle wordt voor het eerst schriftelijk bevestigd in 1856; daar vond de eerste dienst plaats na de "Grote Brand". In 1945 werd de historische kapel door een ongeluk verwoest, de huidige kapel werd gebouwd ter gelegenheid van het 850-jarig jubileum van Nordhalben in 2004. Een informatiebord bij de kapel licht de geschiedenis, de wederopbouw en het interieur van de Dreifaltigkeitskapelle toe. Bij de beklimming naar Nordhalben via de "Bahnsteig" passeert men het Friedenskreuz am Schlossberg, opgericht in 1967 als lichtgevend herdenkingsmonument voor de destijds DDR. In 2009 werd het door de vereniging "Harmonie" in vrijwilligerswerk gerenoveerd en voorzien van een nieuwe, eigentijdse verlichting. Op deze plek moet men zeker een korte omweg maken naar de top van de Schlossberg met zijn opvallende vliegenzwam. Men wordt beloond met een prachtig uitzicht op de valleien van de Rodach, de Ziegengrundbächlein, de wijk Grund, het station van Nordhalben, de Dreiherrenstein en tot in Thüringen. De inspannende beklimming vanuit Grund wordt nu afgesloten met een rustpauze en een bezoek aan de kapel Mariä Heimsuchung (in de volksmond: "Marienkapelle"). De Marienkapelle is waarschijnlijk het oudste gebouw van Nordhalben. Vermoedelijk van middeleeuwse oorsprong, wordt ze voor het eerst genoemd in het register van de kerken van het bisdom Bamberg uit de tweede helft van de 16e eeuw. Het patrocinium "Mariä Heimsuchung" (2 juli) werd in 1668 bevestigd door middel van een aflaatbrief. Nog steeds wordt op de zondag na (of op) 2 juli de “Kapell-Kerwa” gevierd met een dienst bij de Marienkapelle. Het is ook opmerkelijk dat de kapel al in 1690 werd voorzien van een orgel. De oudste bouwtekeningen uit 1792 zijn bewaard gebleven. Sinds de 18e eeuw was de Marienkapelle in ieder geval het doel van bedevaarten uit de nabije omgeving, die echter na de Beierse bezetting in 1803 verboden werden. Al meer dan 150 jaar is de Marienkapelle het startpunt van de Nordhalbener voetbedevaart naar Marienweiher (ongeveer 40 km enkele reis), die elk jaar op Pinksterzondag om 2 uur 's nachts vanaf hier vertrekt en op Pinkstermaandag rond 20.00 uur weer terugkeert. (Opmerking: "Gastbedevaarders" van alle christelijke confessies zijn van harte welkom!) De "Grote Brand" van 1856 trof ook de Marienkapelle, die daarna werd voorzien van neogotisch meubilair. Tussen 2004 en 2006 onderging de kapel een grondige binnen- en buitensanering. Overdag is ze dagelijks geopend en nodigt ze uit tot verpozen, bezichtigen en bidden.

Via de Kapellenweg, de Amlichstraße en de Ziegengrundweg leidt de weg verder naar de Lobensteiner Straße, daar kort rechts naar de Wegkapelle aan de Lobensteiner Straße, in 1934 massief gebouwd met materiaalresten uit de nederzetting Nord (nu: Titschendorfer Straße); het kruisbeeld wordt gedateerd in de 18e eeuw. Terug op de Lobensteiner Straße richting centrum bereikt men aan de linkerstraatkant de begraafplaats met de kruiskapel op de begraafplaats, gebouwd en voorzien van een houten kruis in de 19e eeuw. Via de Lobensteiner en Kronacher Straße komt men terug bij de Kath. Parochiekerk, waar in de omgeving het fontein op het voormalige marktplein (volksmond: "Bübla-Brunna"; een leerling met een lei, die vroeger in Nordhalben in huisarbeid werd gemaakt; gebouwd in 1971), het standbeeld van de H. Nepomuk (gedateerd 1750 - 1770, gerestaureerd 1998) en de Lourdesgrot (gerenoveerd 1999) het einde van de themaweg vormen.

Aan verschillende huizen in het gebied en in de gehuchten en velden vindt men verdere getuigenissen van het christelijke volksgeloof in de vorm van heiligenbeelden, martelaren, wegkruisen en wegkapellen. Een groot deel daarvan is gemarkeerd in de wandelkaart "Oberes Rodachtal".