De Vecht: een bedrieglijk landschap

Het lieflijke landschap van de Vecht is drie eeuwen lang onderdeel van een militaire hindernis van formaat: de Hollandse Waterlinie. Waterlinies ontstaan door polders in oorlogstijd onder water te zetten. De ideale waterstand is op kniehoogte: te diep om te doorwaden en te ondiep om doorheen te varen. Op plekken waar het land niet onder water kan worden gezet liggen forten.

De Oude Hollandse Waterlinie begint bij het Muiderslot en loopt voorbij Slot Loevestein in Noord-Brabant. Deze linie beschermt in de zeventiende en achttiende eeuw het rijke Holland. Tijdens de Franse inval in 1672, het Rampjaar, redt de Waterlinie de Nederlandse Republiek van de ondergang.

Vanaf 1815 – Nederland is dan inmiddels een koninkrijk – wordt de Nieuwe Hollandse Waterlinie ontwikkeld, waarin ook de stad Utrecht is opgenomen. Net als zijn voorganger, moet deze 85 kilometer lange linie het rijke westen beschermen. De Waterlinie wordt in 1870 tijdens de Frans-Duitse oorlog, in 1914 tijdens de Eerste Wereldoorlog, en in 1939-1940 aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, in staat van paraatheid gebracht, maar nooit in zijn geheel onder water gezet. Na 1945 verdwijnt het militaire nut van waterlinies. Om de duurste linie die Nederland ooit heeft gemaakt, is nooit daadwerkelijk gevochten. Wel wordt in een Duits spionagerapport uit 1908 de Waterlinie onoverwinnelijk genoemd. Heeft dit geholpen om Nederland de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog te besparen? Als dat zo is, dan was de Waterlinie een uitstekende investering.

Visit Gooi & Vecht