Chapelle Sainte-Barbe

Een van de populairste hoekjes van Ferrières is de kapel van Sainte-Barbe in Burnontige.
Dit kleurrijke landschap van de Ardennen is pittoresk en kleurrijk...... Het is hier goed verpozen.
De kapel, van een heel eenvoudige architectuur, draagt de sporen van een eervolle ouderdom. De witte muren met opvallende stenen contrasteren harmonieus met de zwarte leien van het dak, waar mos en riet zich op vasthouden. Een bescheiden hek, een overblijfsel van de oude gieterijen van Ferrières, versiert de toegangsdeur.
Twee indrukwekkende beuken bedekken het gebouw met hun neerhangende takken. De omtrek van hun stammen van wel drie meter zijn de getuigen van hun ouderdom. Verliefden hebben in hun ruige schors hun initialen en kleine harten gekerfd: voor velen is dit alles wat overblijft van hun romantische ontmoetingen.
Het is vrij moeilijk om de precieze datum van de bouw van de kapel Sainte-Barbe vast te stellen.
Het moet rond 1784 zijn. De weg die Le Burnontige met de Trou de Ferrières verbond, was toen slechts een zeer smal pad, dat door heide en bramen liep.
Zelfdzaam waren zij die het 's nachts durfden te wagen.....

Op een mistige avond ging een man uit Le Burnontige voor een dringende zaak naar Ferrières; hij heette Rafhay, overgrootvader aan moederskant van Félix Gilson, die nu meer dan zeventig jaar oud is en in Herstal woont.
De nacht was donker en de man verdwaalde al snel. De situatie werd al snel penibel temidden van de wijdse stilte om hem heen, alleen onderbroken door de melancholische kreet van een paar wanhopige dieren. Schrik en angst bekropen al snel Rafhay....
Onze man, die een bijzonder geloof had in de machten van Sinte Barbe voor God, riep de heilige vurig op en beloofde een kapel te bouwen als ze hem weer op de goede weg wilde zetten... Na lange uren ongerust rondgedoold te hebben kwam Rafhay, zonder te weten hoe, op een plek waar hij de contouren van de huizen van de Burnontige kon zien. Hij was gered en als gelovige man vervulde hij zijn gelofte.....
Zo werd hier de kapel Sainte-Barbe gebouwd. Er kwam een opmerkelijk standbeeld van de heilige, gemaakt uit houtsnijwerk en geplaatst in een toren. Bandieten hebben het hoofd van het beeld op een dag afgerukt. Korte tijd daarna verdween het beeld zelf ook, zonder dat iemand ooit wist wat er mee gebeurd was.
Het werd vervangen door het mooie beeldhouwwerk dat tot op vandaag nog steeds het voorwerp van verering is.

Onder de vele tragische gebeurtenissen waarvan de kapel het theater was, is er één speciaal vermeldingswaardig: de tragische gebeurtenissen die plaatsvonden aan het einde van de Duitse bezetting van '40-'44 (zie monument voor de doden van het verzet op de andere hoek van het kruispunt).
De heer Alfred Cornet schreef naar aanleiding van de publicatie in " La Petite Gazette " op 27 augustus van een artikel dat onder andere gewijd was aan de kapel Sainte-Barbe in de Burnontige-Ferrières het volgende:

"In de buurt van deze kapel, op ongeveer 20 meter afstand en langs de weg, worden twee monumenten opgetrokken, één ter nagedachtenis aan de verzetsstrijders die in september 1944 gedood of neergeschoten werden, de ander ter nagedachtenis aan de verpleegsters en mevrouw Gayemet, bij wie zij verbleven."

"Ferrières was een belangrijk centrum van het verzet. De verzetslieden tegen dwangarbeid, de verzetsstrijders en andere gezochte mensen hadden daar een kamp gevestigd, gelegen aan de ingang van het dorp Grand-Trixhe, meer bepaald in het bos genaamd " Heid des Gades ". Ik maakte deel uit van deze groep van ongeveer 400 mensen omdat ik mij sinds 1 november 1943 verzette om te werken en ik me nergens veilig voelde vanwege de vele Duitse onderzoeken. Een van de leiders van dit kamp, die alle lof verdient, was de heer Marcel Michaux de Ferrières."

"Na de landing van de geallieerden keerden de Duitsers in grote colonnen terug naar hun land van herkomst. Om de een of andere mij onbekende reden kwam een Duitse colonne, die op weg was van Ville-Ferrières naar Werbomont, aan in het kamp en begon een moorddadige strijd met de verzetsstrijders."

"Degenen die bewapend waren, gingen naar de rand van het bos om het kampement te verdedigen. Degenen die, net als ik, ongewapend waren, werden gegroepeerd in kleine eenheden van 5-10 mannen en geleid door een strijder die het gebied goed kende. De opdracht werd gegeven om te vluchten om samen te komen in het bos van Sint Antonius, tegenover de kerk.

"Tijdens onze vlucht zijn we door de bossen aan de kapel Sainte-Barbe aangekomen. Vanaf de rand van het bos zagen we bij Burnontige een tweede Duitse militaire colonne die van uit Izier-Bomal in de richting van Werbomont trok. Een deel van deze colonne bevond zich ter hoogte van het Colin Hotel, terwijl de soldaten van het andere deel het Gayemethuis met de bewoners, d. w. z. de eigenaar van het gebouw en de verpleegkundigen van het kamp, in brand staken."

"Overgelaten aan onszelf - de gids was verdwenen - en getart door de gedachte dat we de Duitsers die ons kamp aanvielen zouden tegenkomen of door de colonne Burnontige zouden worden onderschept en waarschijnlijk geschoten, baden wij vurig voor Sainte-Barbe.

"Tot slot, roekeloos en onbesuisd, staken we de Burnontige over door de velden om het dennenbos van Saint-Antoine te bereiken.
Ik vraag me op 71 jarige leeftijd nog altijd af of het Sainte-Barbe was die ons in leven hield of dat het gewoonweg het lot was dat ons gunstig gezind was."

"Elk jaar breng ik hulde aan de verzetsstrijders die tijdens de Burnontige zijn vermoord en ik kijk altijd met dankbaarheid naar de kapel Sainte-Barbe...".


Een document uit 1868 verwijst naar de " kapel van de Burnontige ".
Het is de enige kapel die er als openbare kapel wordt opgericht.
In 1920 is de kapel nog niet gekalkt.
Het werd geclassificeerd door A. R. op 14/9/1983.
Ferraris vermeldt " La Croix Sainte-Barbe " alsof er een kruis aan de kapel voorafgegaan was.
De kapel werd in 1997 en 1998 door het gemeentebestuur gerestaureerd op advies van de Qualité-Village-Ferrières.

In de registers van het Hof van Justitie van Ferrières staan sporen naar dit kruis in 1729. Het gaat over een daad waarbij een lokale bewoner voor het lokale Hof van Justitie verscheen na aggressie op een arme vrouw in het dorp.

Het document (dat veel vertelt over de gedragingen uit het verleden):

Le 22 juillet 1729.

Le 18 mars coullé, ledit Laurent Godefroyd Lowon estant a coupper des bois dans une heye ou bois de raspe du costé du Thier de la Croix Ste Barbe, il en sortit vers les trois heures après midy, s'en allat sur le chemin nommé le Thier où il fit rencontre de Marie Adam du Burnontige qui retournoit a sa maison. Et l'ayant joint icelluy (celui-ci) muni d'un baston commençat a luy donner des coups, tant a la teste qu'autres endroits de son corps jusqu'à par ce que par tels coups il l'eut renversée par terre a demy morte et chargée de blessures inouies tant a la teste que parmis le corps, que non content de ce et la voyant ainsi renversée il redoublat les dits coups jusqu'à ce qu'il luy eut cassé une de ses jambes, que laditte Marie a des blessures si cruelles et barbares a esté en risque de perdre la vie de sorte qu'avant que le chyrurgien y pouroit mettre les mains il a été convenu de luy subministrer tous les sacrements de Notre Mère la Sainte Eglise, qu'icelle (celle-ci) est encore actuellement ens mains du chyrurgien qui la panse et y pourra encore rester longtemps et peut estre jamais rétablie.

...

Une amende de 50 florins d'or ou telle autre plus griève (grave) que cette Cour jugera bon est envisagée.

Willem Vandenameele