Veldvijvers 't Aanwijs - Beernem

Veldvijvers waren in het verleden typisch voor het gebied. De aanwijsputten, met hun onregelmatige vorm, zijn waarschijnlijk het gevolg van de winning van veldsteen voor de verharding van de weg van Beernem naar de hervormingsschool in het Sint-Pietersveld.

Ze werden kunstmatig aangelegd voor het kweken van karpers. Reeds in de tweede helft van de 13de eeuw begon men hiermee gezien de stijgende behoefte aan voedsel door de groeiende bevolking. Maar ook de kerkelijke voorschriften die het eten van vlees gedurende verschillende perioden verbood (vastenperiode etc.), stimuleerden de consumptie van vis.

Het kweken van vis ontstond in de steden maar door de watervervuiling moest men overschakelen naar het platteland. Zoetwatervis en in het bijzonder karpers konden eenmaal uit het water tot één dag overleven zodat ze langer vers bleven of overgebracht konden worden naar andere visvijvers. Daardoor werd de concumptie van zeevis beperkt tot de kuststreek.

Het heidegebied had een geringe landbouwwaarde en was daarom uitstekend geschikt voor de aanleg van visvijvers. Zeker de gebieden waar reeds turf of veldsteen gewonnen werd kwamen in aanmerking.

De kweekcyclus duurde drie jaar. Het eerste jaar werden de vrouwelijke en mannelijke karpers in juni-juli samengebracht in de eerste vijver van ca 60 cm diep en kleiner dan 5 ha. Karpers kweken pas bij een temperatuur boven de 19 graden. Het tweede jaar werden de kleine visjes overgebracht naar de groeivijver die 1 tot 10 ha groot waren en tot 1,6m diep. Ze groeiden tot 1 kg aan. Het derde jaar werden ze overgebracht naar de vetvijvers die 10 à 100ha groot waren en diep. Hier groeiden de vissen uit tot 2 kg en werden ze in oktober tot januari gevist voor de verkoop. Dit vissen kon relatief snel. Een vijver kleiner dan 10 ha kon in 3 à 4 uur leeggevist worden door 6 à 10 man.

Vanaf 1625 wordt het Kanaal Gent-Brugge in gebruik wordt genomen. Vanaf dan wordt langs die weg zeevis aangevoerd, die meteen concurrerend is met de zoetwatervis. 

Met de ontginning van het heidegebied begin 19e eeuw zijn de meeste echter verdwenen.

Willem Vandenameele