Ultraronde van Limburg

Dit is de ultieme Ronde van Limburg: de allermooiste landschappen en zwaarste hellingen van Haspengouw, de Voerstreek én Nederlands Zuid-Limburg in één heerlijk lange rit. Bekijk hier beelden van het hele parcours. Volg ook op Strava.

Methode: ik vertrok van het officiële parcours van de voorjaarsklassieker Ronde van Limburg, verving alle saaie steenwegen door de mooiste landelijke weggetjes die ik vond op toeristische websites en routeplanners, en deed er nog een snuifje beklimmingen bij. Het resultaat is een heerlijk evenwicht tussen sport en puur genieten van landschap en schoonheid.

Het vertrekpunt ligt ofwel in Sint-Truiden als je met de trein komt, ofwel in Hoepertingen als je met de wagen komt. De Ronde bestaat uit 3 delen.

HASPENGOUW: WELLEN-KORTESSEM-HOESELT-BILZEN

50 prachtige kilometers tot Kanne aan de Nederlandse grens, het scharnierpunt van de rit. Hier vond ik een hof van Eden. Het ene dorpje na het andere is een landelijk paradijs. Hoepertingen, Berlingen, Herten, Wellen, Vrolingen, Kerniel, het kasteeldorpje Gors-Opleeuw. Vierkantshoeves, kastelen, charmante huisjes, monumentale tiendeschuren, kerkjes, boerderijen met aardbeien om energie bij te tanken.

Na Hoeselt en Bilzen volgen Martenslinden, Kleine Spouwen en Vlijtingen. Op elke heuveltop staat wel een kasteel dat de uitgestrekte groene velden rondom overschouwt. En heuvels, die moet je hier sowieso over. Hoe oostelijker je gaat, dichter bij de Nederlandse grens en de Voerstreek, hoe steviger je gaat klimmen.

De Letenberg bij Bilzen is zo’n prikje. En kort daarna een volgende bij Kleine Spouwen, in een groene tunnel door de velden waar je induikt aan een dode boomstam met een Jezus aan het kruis. Als je boven komt, liggen koeien te luieren in de schaduw van een kapelleke. Ave Maria.

Zonder dat je het verwacht, krijg je plots een adembenemend zicht, een ingenieurshoogstandje: het Albertkanaal dat de beboste Cannerberg doorsnijdt, en de Brug van Vroenhoven. Hier voel je het: je komt in bergachtige sferen. Je duikt de beboste flank van de Cannerberg in, beklimt de Muizenberg, raakt op de top de oude grenspaal aan de Nederlandse grens met zicht op een weids plateau en duikt dan via een steile afdaling Kanne in. Dit dorpje ligt op de Vlaams-Waals-Nederlandse grens, nog net in Vlaams Limburg.

Plots zie je de moderne hangbrug over het Albertkanaal, de Brug bij Kanne. Dit was in 2005 de eerste hangbrug van Vlaanderen. Op de relingen van de brug zie je bij zomerse temperaturen soms jongens en meisjes in zwemkledij tientallen meters de diepte induiken, het Albertkanaal in.

Veel tijd om stil te staan bij zulke taferelen heb je niet. De weg roept. Vanaf Kanne kan je ofwel in Haspengouw blijven en de Voerstreek/Zuid-Limburg links laten liggen, ofwel de doorsteek maken naar het land achter het water. Daar begint het echte werk en weet je dat alles wat daarvoor kwam, gewoon voorbereiding was op dit.

VOEREN/ZUID-LIMBURG

100 zware kilometers met 12 stevigere én hogere hellingen: Schophemerheide! Les Waides! La Heydt! Magnebos/Veurs! Op De Eiken/Ulvend! Grensweg Slenaken! De Plank! Gieveld! Groenendalsberg! Beversberg! Cauberg! Sint-Pietersberg! In plaats van golvende hellingen op 100 meter hoogte zijn dit muurtjes en kuitenbijters tot bijna 300 meter hoogte en met veel meer hoogteverschil.

Na Kanne volgen een paar Waalse kilometers, een stuk tussen de imposante rotswanden langs het Albertkanaal en een veerpont over de Maas naar Nederland. Na nog eens een paar prachtig landelijke Nederlandse kilometers via Mariadorp begin je aan de verkenning van de Voerstreek, dat geïsoleerde groene stukje hoog Vlaanderen omgeven door Wallonië en Nederland.

Dit is ook het land op vele grenzen. Je steekt 10 keer een lands- of taalgrens over. Vlaams Limburg, Waals Luik en Nederlands Limburg liggen hier op een habbekrats bij elkaar. Aan de uitgewiste Nederlandstalige plaatsnamen op tweetalige borden zie je dat vooral Belgen onderling om dit gebied gebakkeleid hebben. Als ik daar verf had gehad, had ik meteen ook de Franstalige namen uitgewist en een bericht geschilderd: ‘Groepen mensen vechten om iets dat geen van beiden toebehoort. De enige eigenaar van planeet Aarde is Moeder Natuur.’

En toch laat deze rit je voelen dat de cultuur telkens verandert. In de Voerstreek is het immers constant zuidwaarts-noordwaarts rijden, 4 keer dwars door deze Vlaams-Limburgse enclave tussen de Waalse en de Nederlandse grens. Tijdens de zuidwaarts-noordwaarts bewegingen voel je telkens op een afstand van minder dan 10 kilometer de Waalse cultuur, de Vlaamse cultuur en de Nederlandse cultuur.

Op sportief vlak moet je hier dan weer écht een sterke wilskracht hebben omdat het mentaal uitputtend is: het stuk Nederlands Zuid-Limburg lijkt maar niet te komen omdat je altijd opnieuw zuidwaarts rijdt, ervan wég.

Eerst Schophemerheide vanuit Sint-Martens-Voeren, de zwaarste klim tot nu toe door een eerste natuurreservaat. Op de top moet rechtsomkeert maken en de Schophemerheide weer afdalen omdat er van op de top enkel een steil hollewegpad door het bos terug naar beneden gaat. Dan zuidwaarts een stukje Wallonië in voor het zwaar en adembenemend mooi tweeluik La Heydt/Les Waides. Twee kilometerslange Ardens-aandoende beklimmingen met adembenemende panorama’s.

Dan terug noordwaarts zinderend dalend terug Vlaanderen in, door de hele breedte van de Voerstreek tot aan de voet van Op De Eiken, een heerlijke beklimming door golvende velden via een haarspeldbocht naar een top op 220 meter hoogte óp de Nederlandse grens bij Ulvend. Alsof de bestuurlijke indeling van deze streek nog niet ingewikkeld genoeg is, doet Ulvend daar nog een schepje bovenop: het mooie dorpje ligt letterlijk op de grens en behoort tot Vlaanderen (Sint-Martens-Voeren) als Nederland (Eijsden) tegelijk! Limburgs is het zonder twijfel.

Dan terug zuidwaarts via een klein ommetje langs het Nederlandse Slenaken, dat je mooi afzet aan de voet van De Plank, een volgende helling in de Vlaamse Voerstreek. En daarna komt meteen de volgende: Veurs, een lange, zware klim door het prachtige Veursbos (een van de bosreservaten in de Voerstreek). Je hijst je naar het dak van deze route: Hagelstein, op 287 meter hoogte.

En dan terug noordwaarts voor haarspeldbochtbeklimming Gieveld. Op de top van de Teuvenerberg op 230 meter hoogte kan je, voor je eindelijk finaal Nederlands Zuid-Limburg binnenrijdt, genieten van het weidse uitzicht en een verfrissend ijsje in Hoeve Gieveld. Ik koos kersensmaak, mijn kers op de Voerentaart.

Dan gaat het in een grote boog op en neer richting Maastricht, door werkelijk prachtige landschappen met uitgestrekte vergezichten over groene lappendekens, en pittoreske dorpjes als Euverem en Gulpen. Oude hoeves, typische zwartwitte vakwerkhuizen met houten balkstructuren, mooie kerkjes, gezellige cafeetjes, helemaal tot in wielermekka Valkenburg, met de Cauberg. Wereldberoemd door de koers Amstel Gold Race, maar op zich geen bijzonder mooie klim. De andere hellingen die je hier aandoet op het platteland, zijn veel mooier.

Van Valkenburg ben je in geen tijd in Maastricht, waar ik zo goed mogelijk heb geprobeerd om de urban jungle te vermijden. Daarna sta je in geen tijd via het landelijke Jekerdal opnieuw aan de Belgische grens, opnieuw aan de Brug bij Kanne (tijdens de 100 kilometer door Voeren en Zuid-Limburg is het op verschillende punten makkelijk om in te korten).

Als je de Kannebrug ziet opdoemen, krijg je een euforisch gevoel. Je hebt zopas een 100 kilometer-lange 'bergrit' in de heuvelrit afgewerkt. Maar pas op met die euforie! Nu volgen nóg eens 100 kilometer.

HASPENGOUW: RIEMST-TONGEREN-BORGLOON-HEERS

Niet van de poes, zwaarder dan deel 1 en veel kronkelen rond Tongeren en Borgloon zodat het lijkt alsof je niet vooruit gaat. Tijdens het afzien in de Voerstreek/Zuid-Limburg moet je dus in het achterhoofd houden dat er in Haspengouw deel 2 nog 16 (!) kuitenbijters op je wachten. Deze twee verdienen een speciale vermelding: Zusserdel en Manshoven/Op De Kriezel.

Zusserdel, bijgenaamd Slingerberg, is een weg die vanaf de Kannerbrug als een slang dwars door een paradijselijke heuvel die culmineert op een weidse hoogvlakte.

Manshoven is een verschrikkelijke, 2000 meter-lange kasseistrook rond de hoeve Manshovenhof in een stukje paradijs tussen Bommershoven en Heks. Je krijgt dan een paar kilometers respijt om dan meteen te beginnen aan Op De Kriezel, een nog verschrikkelijkere 1700 meter-lange kasseistrook. Vloeken met een stem die trilt door het geholderdebolder, maar het is zonder twijfel een indrukwekkende weg.

Via een paar charmante Waalse dorpjes kom je terug in Bommershoven, want dit was een lus van 20 kilometer richting Otrange. Otrange stond immers tot 1967 bekend als Wouteringen en hoorde bij Limburg. Eenmaal terug in Bommershoven beginnen dan de laatste 20 kilometer, de magistrale finale.

In Borgloon klim je naar het centrale pleintje en steek je door naar Kuttekoven. Spitse torens van kerkjes en kastelen sieren heuveltoppen in weidse valleien, met daaronder hoogstamboomgaarden op golvende heuvelflanken. Daardoorheen kronkelen golvende macadampaadjes met hier en daar kapellekes voor OLV van Lourdes en de Maagd der Armen die het lijden komt verlichten. Klaprozen, graansprieten en margrieten vormen een erehaag. Velden vol gouden tarwe. En dat werkelijk overal rondom, tot aan verre horizonnen. Onder plastic zeilen rijpen de aardbeien.

Deze Ultraronde van Limburg is vooral een oefening in doorzetten, volharden als het niet meer lijkt te gaan, doorzetten tot je door je grens breekt, je tweede, derde, vierde adem vinden: het is een fantastisch gevoel dat je enkel in zulke ultraritten kan ervaren.

Houd dus zeker die mentale weerbaarheid in het oog. Niet opgeven, blijven trappen, en je niet laten vangen door tussentijdse gevoelens van euforie. Ergens tijdens de laatste 100 kilometer kwam ik de man met de hamer tegen. Ik dacht: ‘Hier ligt mijn grens. Alles wat nu volgt, is strompelen en doodgaan.’ Maar wat bleek? Op 30 kilometer van de streep, in Borgloon, het schemerdonker trad al in, zag ik een automaat met aardbeien en bosbessen. Ik propte me ermee vol en zoals na het beste “gelleke” kreeg ik een boost. Het kon ook de adrenaline van de finale zijn.

Geen energiereep kan tippen aan de boost die je krijgt als je deze finale bij zonsondergang rijdt, door de gouden velden, de koning te rijk. Zelfs de allerlaatste helling - Aan De Galg van Helshoven naar de Zwevende Kapel - kon me niet aan de galg in de hel krijgen, maar leidde me recht naar het podium in de hemel.

 De route bevat een veerboot over de Maas tussen Lanaye en Eijsden. Op een zeldzaam moment (bijvoorbeeld bij sterke stroming door overstromingen) is die buiten dienst. In dat geval moet je iets verderop de brug in Lixhe nemen.
 Op 3 plaatsen zitten onverharde stroken, maar doenbaar met koersfiets.
250 kilometer en 2700 hoogtemeters is zwaar, soms loodzwaar. Je kan makkelijk stukken afsnijden of overslaan. Of in verschillende etappes rijden. En als je wil, op die manier opbouwen om de rit ooit eens in 1 keer te kunnen rijden. Naar eigen keuze.

ALLE HELLINGEN

HASPENGOUW (eerste passage, 11 hellingen)
1. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/kukkelberg-wellen
2. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/vrolingenberg
3. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/kernielberg-tapstraat-oorsprongstraat
4. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/leeuwberg-gors
5. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/glainberg
6. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/brugstraat-leterweg-bilzen
7. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/letenberg-bilzen
8. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/kleine-spouwen-jaak-vandersandenstraat
9. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/dennebosberg-berg
10. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/rotenweg-kleine-spouwen
11. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/muizenberg

VOERSTREEK (8 hellingen)
1. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/schophemerheide
2. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/les-waides
3. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/la-heydt
4. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/magnebos
5. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/op-de-eiken
6. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/grensweg-slenaken
7. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/de-plank-nurop
8. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/gieveld

ZUID-LIMBURG (4 hellingen)
1. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/groenendalsberg
2. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/beversberg
3. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/cauberg
4. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/sint-pietersberg-schutterijweg

HASPENGOUW (tweede passage, 16 hellingen)
1. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/zusserdel
2. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/tolstraat-herderen
3. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/keiberg-weert
4. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/sieberg-daalstraat
5. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/berg-gousbeemdstraat
6. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/verhenis-henis
7. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/vrijhernstraat-riksingenstraat
8. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/zammelenberg-jesseren
9. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/manshoven-sassenbroek
10. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/op-de-kriezel-horpmaal
11. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/lauwstraat-lauw
12. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/grootloonstraat-groot-loon
13. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/burchtheuvel-borgloon
14. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/fonteinhof-gotem
15. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/mettekovenberg
16. https://climbfinder.com/nl/beklimmingen/de-galg-helshoven