Zanderij Maarn / Maarnse Zandgat

Toen de spoorlijn Utrecht - Arnhem werd aangelegd, lag de Utrechtse Heuvelrug tussen Driebergen en Maarn in de weg. Daarom is besloten om hier een doorgang te gaan graven. Vanaf 1840 en in de eerste helft van de vorige eeuw werd het gewonnen zand gebruikt om de aan te leggen spoorlijnen in het westen en noorden van het land van een stevige ondergrond te voorzien. Het in de Zanderij Maarn afgegraven zand werd met treinen afgevoerd. Het daarvoor bestemde rangeerterrein groeide uit tot het centrale goederenemplacement voor Midden Nederland. In de laatste jaren van de Eerste Wereldoorlog werd het zelfs flink uitgebreid. 

Vanaf 1 februari 1953 wordt de productie opgevoerd om zand te kunnen vervoeren naar de ondergelopen gebieden die getroffen zijn door de watersnoodramp. De capaciteit wordt uitgebreid van 225 naar 300 ton per uur door het plaatsen van een dragline naast de al aanwezige grijper. Door de aanwezige spoorcapaciteit is het mogelijk om maximaal 10 treinen per dag te laten vertrekken. In totaal rijden er tussen 1 februari en 14 maart 1953 157 treinen vanuit Maarn naar de getroffen gebieden. Met deze treinen wordt 95.870 ton zand vervoerd.

Van 1953 tot 1970 was er een geniekamp van het 107e Verzorgingbataljon gehuisvest. Vanaf dat jaar is de Zanderij verder uitgegraven, waardoor er een meer ontstond dat in het begin veel recreatie aantrok. Tegenwoordig geldt hier een zwemverbod. Toen de halverwege de vorige eeuw aangelegde A12 groot onderhoud nodig had, stondt er in de jaren zeventig ook een asfaltfabriek. In 1976 heeft het leger in de voor deze gelegenheid hermetisch afgesloten Zanderij geoefend met het bestormen van 'gekaapte' treinen. Nadat de NS de Zanderij verkocht had, is het tot 2013 voor iedereen afgesloten geweest. Heden ten dage is het een natuurgebied met een bijzondere flora.

Rieno ✅ Routes