Botrange - Eupen: Langste afdaling van België

Jongere of fittere wandelaars maken deze wandeling graag in omgekeerde richting en noemen het dan 'de langste klim van België'. Maar voor mij mag het al wat gemakkelijker zijn: ik heb er dus "de langste afdaling van België" van gemaakt. Ruim 429 hoogtemeters omlaag, uitgesmeerd over ruim 26 km: dat gaat dus helemaal niet duizelingwekkend steil omlaag. Vaak lijkt het zelfs eerder een vals plat, maar het gaat wel genoeg bergaf om er desgewenst af en toe (zonder puffen) een wat steviger tempo op na te kunnen houden.

Deze keer geen lus-wandeling die ons op het einde weer bij onze auto brengt. Dus heb je ofwel twee auto's nodig, ofwel openbaar vervoer gebruiken. Het beginpunt van de tocht is gemakkelijk met openbaar vervoer te bereiken: om het uur brengt TEC-bus 390 je op een 20-tal minuten van het NMBS-station in Verviers naar Signal de Botrange. In Eupen heb je dan 's avonds om het uur een trein richting Oostende (via Verviers). Wie de trein naar Eupen neemt: ook daar is er een bus naar Botrange. Wie met één auto komt, kan m.i. best in Eupen parkeren in de omgeving van Haas of van de Malmedyer Strasse en daar de bus naar Botrange nemen (waarmee de wandeling een paar kilometer korter wordt en je op het einde van de tocht ontsnapt aan het klimmetje door Eupen).

Toch ook een waarschuwing: deze tocht loopt door vrij onherbergzaam en onbewoond gebied: alleen aan begin- en eindpunt is er bewoning (en horeca) en je hebt niet overal GSM-bereik. Wees voorzichtig en neem zelf voldoende drank en proviand mee voor onderweg!

We beginnen onze langste afdaling natuurlijk op het hoogste punt van België: Signal de Botrange op 694m boven zee. Steek de vrij drukke steenweg over en pik de rood-witte markeringen op van de GR573, die we tot in Eupen zullen volgen. Na 150m, aan het uitkijkplateau, gaat het rechtsaf over een grindpad. Links weidse uitzichten over de hoge venen en rechts een strookje bos, dat de parallel lopende steenweg verstopt voor oog en oor. Na 1 kilometer kom je aan een wandelboom, die je vertelt dat het linksaf nog 20km naar Eupen is.

Je loopt 2,5km langs deze onverharde weg, die tussen veen en bosrand langzaam bergaf loopt en dan - na een lichte helling over een open stukje - voor het bos linksaf slaat.

Bij zeer nat weer of na een langere regenperiode zou het nu volgende stuk langs het riviertje de Helle hier en daar zompig en moeilijker begaanbaar kunnen zijn. In dat geval zou je hier even rechtsaf kunnen gaan om 150m verderop linksaf de RV4 fietsroute te volgen en 4,5km verderop weer op de GR573 aan te sluiten. Zeker veel sneller en met droge voeten, maar je mist dan wel het mooiste en wildste stukje van deze wandeling...

Begin juli 2015 was erg droog, dus bleef ik op de GR en ging verder langs de bosrand en omlaag naar het riviertje Helle. Even voor de Pont Marie-Anne Libert (een 19de eeuwse botaniste uit Malmedy), kruisen we de 600m hoogtelijn. Achter het (wat gammele) houten bruggetje over de Helle, beginnen we aan het meest avontuurlijke deel van de tocht.

We gaan rechtsaf over het smalle vlonderpaadje door een gebied waarin nog vele sporen herinneren aan de zware bosbranden van 2011. Het pad volgt de loop van het riviertje, soms vlakbij de oever, soms wat verderop. Regelmatig loop je over een vlonderpad, maar er zijn ook hele stukken waarop je het voetpaadje door het veen of door de vrij woeste vegetatie moet zoeken. En op de stukken door het bos is het opletten voor de boomwortels!

Na 4km de loop van de Helle gevolgd te hebben, verlaten we het met veengrassen bedekte lichtgolvende landschap. We komen op een landweg en zien aan de overkant van het riviertje een picknicktafel en een verharde weg. (De eerder genoemde RV4 sluit hier weer aan op de GR573). Men zou over enkele stapstenen het riviertje kunnen oversteken, maar vermits we onze voeten toch liever droog houden, nemen we het bruggetje dat we een vijftigtal meter naar links tussen de bomen kunnen zien.

Vanaf hier verandert het landschap compleet: we laten het veen achter ons en betreden het Herzogenwald. We zetten onze tocht verder langs de wat hoger gelegen verharde weg en volgen die 500m door de bossen. Dan splitst de GR zich weer af: we volgen hier het smalle paadje dat - voorzien van een houten leuning - schuin links steil omlaag de bossen inloopt. Het met boomwortels doorspekte smalle bospad volgt de helling door de bossen, we volgen nog steeds de Helle, die nu links van ons wat dieper in de vallei haar weg zoekt.

Nabij een splitsing (de weg rechts gaat naar Ternell), wordt het smalle pad een brede, onverharde bosweg. Het volgende uurtje is het gemakkelijkste van de wandeling en op deze lange, rechte en goed begaanbare grindwegen kan het tempo wat omhoog. We houden op splitsingen links aan en blijven door het bos het riviertje volgen, al is het meestal door de bomen niet meer zichtbaar. De brede grindweg voert ons kilometers ver door het Hertogenwoud. Zo rond de 15de kilometer van onze tocht steken we een zijriviertje over en komen weer aan een picknickplaats, links van de weg. Hier - of aan de rustbank aan de splitsing wat verderop - is het weer een goede plaats om even uit te blazen, voor we onze weg schuin links vervolgen.

Een bordje waarschuwt in 't Frans en Duits dat het een moeilijke wandelweg is, maar we laten ons niet afschrikken: ouders met kinderwagens gaan het moeilijk hebben maar eigenlijk is het niet veel moeilijker dan wat smallere paadjes langs de beboste helling, over enkele rotsplaten langs de oever van het riviertje en onder wat omgevallen bomen door. Uiteindelijk verlaten we de vallei en komen aan de Hillsperre. Daar wordt een deel van het water via een ondergronds kanaaltje afgeleid naar de Getzbach.

Achter het gebouwtje boven de kanaalingang steken we het kruispunt over en volgen verder de brede bosweg naar Eupen. We zijn nog steeds op de rechteroever van de Helle en blijven op iedere splitsing het linker pad volgen. Wanneer onze teller op ongeveer 20km staat, komen we aan een bruggetje over de Helle, waar we ook nog een rustbank vinden om even te pauzeren voor we Eupen bereiken.

Over het bruggetje volgen we de GR via het brede bospad naar rechts en bereiken weldra de eerste bouwsels van Eupen. We volgen de Hutte-strasse en de Gulcherstrasse, gaan linksaf op de drukkere Schilsweg (N67) naar het rondpunt aan de Malmedyerstrasse en de Haasstrasse.

Voor wie hier in de buurt de auto achterliet zit de tocht erop. De anderen kunnen hier (om het uur) de bus naar het station nemen. Ik was net te laat voor de bus en wandelde verder naar het station: aan het rondpunt de brede en vrij drukke Frankendelle omhoog, aan de overkant van de weg (waar de drukke baan naar rechts bocht) kan men weer de GR573 oppikken. Die loopt over enkele trappen de helling omhoog en komt voorbij de jeugdherberg in de Stockbergerweg uit. Die brengt ons door Eupen langs de Hisselsgasse en de Hookstrasse naar het station, waar er ieder uur (in juli 2015 om 17 minuten na het uur) een trein richting Oostende vertrekt.

Wandeling gemaakt op 07 juli 2015.